Хатико-Аҡтырнаҡ

Хатико-Аҡ­тырнаҡ

Хикәйә

• Балалар, бишенсе дәрестән һуң тарал­майбыҙ, осрашыу була. – Синыф етәксеһе Клара Вәлиевнаның һү­ҙ­ҙәренән да­уыл ҡуптымы ни!
• Нин­дәй осрашыу, беҙ­гә ҡайтыр­ға кәрәк! – тип риза­һыҙлыҡ бел­дер­ҙе компьютер­ҙа футбол уй­нау ваҡыты кәмеүенә йәне көйгән Яҡуп.
• Өйгә эш былай ҙа күп, өл­гөрөп бул­май! – тип уны йөп­ләп ҡуй­ҙы ноутбугын­да аты­шыр­ға ашыҡ­ҡан Хәлим. Мәктәптә йәнә бер сәғәт­кә ҡалыу баш­ҡалар­ҙы ла ҡыу­ан­дыр­маны, ахыры. Кем­дер уфтан­ды, икенсеһе телен шар­т­лат­ты, берәү хат­та тү­ҙемһеҙләнеп аяҡ­тары менән иҙән­де тыпыр­латып ал­ды.
• Тыныс­ланы­ғыҙ, балалар! – Клара Вәлиевнаның та­уы­шы ҡырыҫлан­ды. – Беренсенән, осрашыу хаҡын­да ал­дан иҫкәр­тел­гәй­не, п­лан­ға ла ин­дерел­гән, икенсенән, мәктәп ҡунағы – күренекле а­уыл­дашыбыҙ, оҫ­та хирург Сәлим Яппаров. Уны яҡшы беләһегеҙ. Йәш кенә булы­уына ҡарамаҫ­тан, республикабыҙ баш­ҡала­һын­да иң абруй­лы дау­аханала эш­ләй, яңыраҡ дау­алау­ҙа яңы ысул тә­ҡдим ит­кәне өсөн дәүләт премияһына лайыҡ бул­ды. Мәктәптә гел”биш­ле”гә уҡыны, олимпиадалар­ҙа ҡатнашып призлы урын­дар ала тор­ғай­ны.

Уҡытыусыларының һү­ҙ­ҙәренән һуң балалар тын­ды, буғай. Дөрөҫөрәге, яҙ­мыш­тарына кү­н­деләр. Сират­тағы “өл­гө а­ғай­ҙы” тың­ла­ған­ға һалы­шып йәнә ҡырҡ биш минут ул­тыр­май сара юҡ.

Х                                 х                               х

Сәлим Яппаров ҡуйы бөҙ­рә сәс­ле, мөһабәт кәү­ҙәле, ҙур ҡара кү­ҙ­ҙәре янып тор­ған егер­ме ете йәш­тәр­ҙәге егет кеше булып сыҡ­ты. Исемен район гәзитенән дә, уҡытыусылары а­уыҙынан да ишетеп тор­һалар ҙа ү­ҙен тәүгә күреү­ҙәре. Гол­ливуд әр­тисе кеүек сибәр икән дә! Ана бит, синыфтағы ҡыҙ­ҙар­ҙың ҡараш­тары шун­да уҡ уға төбәл­де. Әле а­уыҙынан бер һү­ҙ сыҡ­маны, һөй­ләй баш­лаһа нимә булыр?! Яҡуп иренен ҡы­йшайтып йыл­майып ҡуй­ҙы.

• Хөр­мәт­ле балалар, кескәй яҡ­таш­тарым! Һеҙ­ҙе күреүемә, осрашыуға саҡыры­уы­ғыҙ­ға бик шатмын!

“Беҙ ҙә бик шат, ҡыу­аныс, прәме, эскә һы­й­май, һү­ҙен­де ҡыҫ­ҡа тот­һаң ишшеү ны­ғыраҡ ҡыу­аныр инек”. Яҡуп башын ике усына һалып дан­лыҡ­лы а­уыл­дашына төбәл­де.

• Осрашыу ал­дынан нимә һөй­ләр­мен икән тип оҙаҡ уй­лан­дым. – Яппаров егер­меләп малай һәм ҡыҙ­ҙың ү­ҙенә төбәл­гән ҡарашы аҫ­тын­да һал­маҡ ҡына һү­ҙен баш­ланы. – Һеҙ­ҙең һымаҡ етенсе синыфта уҡы­ған­да тор­мошом­да ҙур ваҡи­ғалар бул­ды. Улар­ҙы һеҙ­ҙең менән бүлеш­кем килә. Бәлки, кем­дер фәһем алыр.

Атайым менән әсәйем тыуған көнөмә компьютер бүләк ит­кәй­неләр. Әле генә ул һәр кем­дә бар, ә бынан ун дүр­т-ун биш йыл элек а­уыл­да у­ҙа бар­һа икәү-өсәү бул­ған­дыр. Минең нисек ҡыу­ан­ғаным­ды кү­ҙ ал­дына кил­терәһегеҙ­ҙер. Баш­та Интернет та юҡ ине, шуға ла төр­лө уйын­дар­ҙы ү­ҙләш­тер­ҙем. Бына һеҙ нин­дәй уйын­ды ярата­һы­ғыҙ?

• Атыш! – тип ҡыс­ҡыра һал­ды Хәлим. Уның ар­тынса баш­ҡалар ҙа тел­гә кил­де:
• Ст­ратегия!
• Герой!
• Хок­кей!
• Мин былар­ҙың бары­һын да уй­нап ҡараным, – тип йыл­май­ҙы Сәлим а­ғай. – Тик тора-бара тулы­һынса тиер­лек футбол­ға күстем.
• Яҡуп һымаҡ ин­де, уның да футбол тип йәне сы­ға, – тип ҡуй­ҙы тел­дәр Хәлим.
• Шым ул­тыр, һинән һора­ған кеше юҡ, – тине йәне көйгән Яҡуп.
• Футбол­ды һәйбәт уй­най инем, – тип йыл­майып Яҡуп­ҡа ҡарап ал­ды ла һү­ҙен дау­ам ит­те Сәлим а­ғай. – Тик бер аҙ­ҙан урам­да малай­ҙар менән түгел, тулы­һынса компьютер­ҙа уй­науға күстем. Атай икешәр ай буйы Себер­ҙә эш­ләй, әсәйем дә магазинынан кискә генә ҡайта, миңә тулы ирек – һү­ҙ әйт­кән дә кеше юҡ. Ан­глияның атаҡ­лы “Манчестер Юнайтед” коман­да­һы өсөн уй­найым, Ронал­до, Ронал­диньо кеүек донъяның иң шәп футболсыларын һатып алам, еңеү ар­тынан еңеү яулайым. Бер мәл шул тиклем әүәҫләнеп кит­тем, хат­та дәрес ваҡытын­да ла бөгөн­гө уйын­да кем­дәр сы­ға, ҡай­һы футболисты һатып алыр­ға йәки һатып ебәрергә тип баш вата баш­ланым. Уй­най тор­ғас төн­гө сәғәт ике, өс булып китә. Әлбит­тә, ир­тәгәһен йо­ҡо туй­май, дәрестәр­ҙә берсә иҫнәп, берсә иҫәңгерәп ул­тырам, баш а­уыр­та. Уҡыу бик еңел бирелә ине миңә, тик шул футбол арҡа­һын­да дәрестәр ҡай­ғы­һы кит­те. Сирек­кә бер түгел, ал­ты “дүр­т­ле” сыҡ­ты. Ә бит беренсе синыфтан алып гел от­личник инем. Бы­ға бик ҡай­ғыр­маным да шикел­ле. Ярат­ҡан фәнем математиканан район олимпиада­һына ал­мау­ҙарын да, уҡытыусылар­ҙың берсә аптырап, берсә асыуланып уҡыр­ға өн­дәү­ҙәренә лә и­ғтибар итмәнем.

Өй­ҙә лә тыныс­лыҡ бөт­тө. Баш­та әсәй мине төн ет­кәнсе дәрес әҙер­ләй тип уй­лай тор­ғай­ны, уҡыу насар­ланып, уҡытыусылар зар­лана баш­ла­ғас ул да эш­тең ниҙә булы­уын һиҙ­ҙе. Компьютер ал­дына көнөнә бер сәғәт­тән ар­тыҡ ул­тыр­мау шар­тын ҡуй­ҙы, мин тиҫкәрелән­дем, үсектем, әр­ләш­тем. Хәҙер ү­ҙем медик бул­ғас әсәйем­дең хафаланы­уын аң­лайым. Көнөнә биш ал­ты сәғәт дәрес, ҡайт­ҡас монитор­ға текәлеп йәнә шул тиклем ваҡыт ҡу­ҙ­ғал­май ул­тыра­һың. Ә бит кеше көнөнә кәмен­дә дүр­т-биш саҡ­рым ара ат­лап үтергә, физик эш тә баш­ҡарыр­ға тейеш. Ана, утыҙ йәш­тә организм­дары ҡар­т кешенеке кеүек бул­ған а­уырыу­ҙар­ҙы күп кил­терәләр дау­ахана­ға.

Бер мәл таң­ғы сәғәт ал­ты­ға тиклем футбол уй­на­ған­дан һуң баш­ты ла күтәрә ал­май ят­тым. Әсәйем ни эш­ләргә бел­мәй, ашау­ҙан ҡал­ды, эргәнән китмәй. Компьютер­ҙа уй­на­уын­ды таш­ламаһаң, ү­ҙен­дең башыңа етәсәкһең бит, аҡылыңа кил, тип берсә инәлә, берсә илай. Үҙем дә быны аң­лай баш­ланым, тик бер ни ҡыла ал­майым. Карау­ат­та баш а­уыр­тыуға тү­ҙ­мәй һыҙланып ят­ҡан­да ла футбол баш­тан китмәй. “Манчестер Юнайтед” менән сират­тағы сезон­ды тик еңеү­ҙәр менән тамамлап киләм бит, йәнәһе. Хат­та өн менән төш бутала баш­ланы. Бына Ронал­диньо тупты май­ҙан ур­та­һын­да эләктереп ала ла өс-дүр­т һаҡ­сыны еңел генә үтеп, бар көсөнә ҡап­ҡа­ға тибә. Ҡаршы­ға йүгереп сыҡ­ҡан ҡап­ҡасы тупты тота ал­ма­уына ғәр­ләнеп, ҡул­дары менән ер­ҙе төйә. Го-о-л!

Үҙ та­уы­шыма ү­ҙем уянып китәм дә бары­һы ла төш­тә булы­уын аң­лайым, ике яҡ сикәнең тү­ҙеп тор­ғоһоҙ һул­ҡыл­дап а­уыр­ты­уына тү­ҙә ал­май, ың­ғырашып ҡуям.

Шун­дай а­уыр көн­дәр­ҙә Себер­ҙән атайым ҡайтып төш­тө. Әсәйем уға бары­һын да һөй­ләһә кәрәкте бирер тип шөр­ләһәм дә, ул-был бул­маны. Ял көнөн­дә өсәүләшеп Өфөгә кит­тек. Туған­дар­ға бар­ҙыҡ, аҙаҡ кинотеат­р­ҙа Хатико тура­һын­да кино ҡараныҡ. Хатико хаҡын­да, бәлки, ишет­кәнегеҙ бар­ҙыр. Уның тарихы былай. Япониялағы бер профессор яҡшы то­ҡомло көсөк алып ҡайта. Бер аҙ үҫкәс, был эт көн һайын хужа­һын поезға тиклем оҙата килә, кисен иһә станцияға килеп ҡаршы ала. Улар­ҙың дуҫлы­ғы бары­һын да һо­ҡ­лан­дыра. Ҡыҙ­ғаныс­ҡа ҡаршы, профессор йөрәк сиренән ҡапыл вафат була. Ә Хатико уны онота тип уй­лай­һы­ғыҙ­мы? Юҡ, ул көн һайын көн­дөҙ­гө сәғәт биш­тә станцияға килеп, иң һуң­ғы поезд кил­гәнсе хужа­һын көтә. Көн һайын, йәйге сел­ләлә лә, ҡыш­ҡы һал­ҡын­да ла поездан килеп төш­кән кешеләр­ҙе ҡарашын­да һағыш ҡатыш өмөт сағыл­ған эт ҡаршылай. Туғыҙ йыл буйы, Хатико ү­ҙе үл­гәнсә тиклем дау­ам итә был хәл. Ул вафат бул­ған көн­дә бөтөн Япония хал­ҡы зар илай. Япон­дар ошо станцияла Хатикоға һәйкәл дә ҡуй­ған. Дуҫлыҡ, тоғроло­ҡ символы булып тора хәҙер был эт һыны.

Хатико хаҡын­да Америкала төшөрөл­гән ошо фильм бик ҡыҙ­ғаныс ине, кино бөт­кәнсе кү­ҙ йәш­тәрен һөр­төп ул­тыр­ҙым. Ричард Гир уй­на­ған төп герой­ҙыҡы шикел­ле шун­дай тоғро дуҫым булһын ине тип хыял­лан­дым. Аҙаҡ, кинонан сы­ғып, Үҙәк баҙар янынан үт­кән­дә эт, бесәй һатыл­ған ер­ҙә туҡ­таныҡ. Шун­да осрат­тым мин буласаҡ дуҫым­ды. Ҡап-ҡара көсөктөң тәпәй­ҙәре һәм ҡой­ро­ҡ осо ғына ап-аҡ. Ҡул­ға ал­ғай­ным, миңә һы­йын­ды, кескәй ҡой­роғон ир­мәк итеп бол­ғай.

– Был көсөктө ү­ҙебеҙ­гә алайыҡ, – тим, бәләкәй генә йән эйәһенән айырылыу­ҙы кү­ҙ ал­дына ла кил­тер­мәйенсә.

– Әй­ҙә һуң! – тип көтөл­мәгәнсә тиҙ ризалаш­ты атайым. – Тик ү­ҙең ҡарай­һың ин­де.

– Ҡарар­мын! – тип раҫлар­ға ашы­ғам, атайым­дың кире уй­ла­уынан ҡурҡып.

Көсөк­кә әсәйем дә ҡаршы кил­мәне. Тик мин ҡуш­ҡан Хатико исемен генә о­ҡшатманы.

– Ана бит, аҡ тәпәй­ле, Аҡ­тырнаҡ була ин­де, ул нин­дәй ҡолаҡ ишетмәгән Хатико тағы, япон эте түгел дәһә, – тип риза­һыҙлыҡ бел­дер­ҙе.

Мин Хатико, әсәй Аҡ­тырнаҡ тип саҡырып тор­ғас, эт тә ү­ҙенең япон-баш­ҡор­т исеменә кү­н­де, буғай. Шулай итеп, Хатико-Аҡ­тырнаҡ булып кит­те.

Ошо кескәй генә йән эйәһе тор­мошом­до бөтөн­ләй ү­ҙ­гәр­теп ебәр­ҙе. Көсөк минең мәктәптән ҡайтыр ваҡыт­ты һиҙеп тора, ахыры, урам осона уҡ ҡаршы килеп ала, ҡой­роғон бол­ғай, бер ал­ға, бер ар­т­ҡа сы­ға. Был мәхлүк кәйефте лә һиҙә, шикел­ле. Насар бил­дә алып, күңелһеҙ генә ҡайтып килһәң, ул да ар­тыҡ ыр­ған­дамай, ниш­ләйһең, була тор­ған хәл, тигән­дәй, кү­ҙ­гә ҡарап ала ла, эргәнән тыныс ҡына юр­ғалап йүгереүен белә. Кәйеф шәп булһа, ул да шашынып ала, сы­йыл­дай, ҡул­дар­ҙы ялай. Аҙаҡ ҡына бел­дем, эт­тәр кешенең кәйефен еҫ буйынса һиҙә икән. Баҡһаң, кеше асыулы саҡ­та бер төр­лө, кәйефле саҡ­та икенсе төр­лө фер­мент­тар бүлеп сы­ғара.

Хатико-Аҡ­тырнаҡ то­ҡомло эт нәҫеленән бул­маһа ла, бик аҡыл­лы ине. Ҡап­ҡа­ға беренсе тап­ҡыр кергән кешене еҫкәп ҡарай ҙа икенсегә уға өрөп тә тор­май, “ү­ҙ кеше” тиҙер ин­де. Үҙебеҙ­ҙең һы­йыр­ҙы, кәзә-һарыҡ­ты таны­й, ә сит мал-тыу­ар­ҙы урамға яҡын да кил­тер­мәй. Хат­та бесәй менән дуҫлаш­ты. Һимеҙ, ял­ҡау, дәрәжәһен белеп кенә ат­лап йөрөгән бесәйебеҙ урамға сы­ғып ҡояш нур­ҙарын­да ҡыҙынып ята, тирә-яҡ­ты кү­ҙәтә. Эргәһен­дә әй­лән­геләп, ар­лы-бир­ле йөрөгән эт­кә иҫе лә китмәй. Хатико эргәһенә яҡыныраҡ килеп оҙағыраҡ ҡарап тор­һа, бесәй тәпәйе менән генә моронон тырнап ала. Бесәй ү­ҙе бары­һын да и­ғтибар менән кү­ҙәт­һә лә ү­ҙенә төбәл­гән ҡараш­ты яратмай бит ул.

Х                                 х                                 х

Ҡың­ғырау шыл­тыраны. Ал­тынсы дәрес тамамлан­ды ла. Ғәҙәт­тә, ҡың­ғырау та­уы­шы ишетелеү менән ҡу­ҙ­ғалыша баш­ла­ған етенселәр урын­дарын­да ҡал­ды.

– Әй, әт­тәгенәһе, – Яппаров бошоноп китеп ү­ҙенә и­ғтибар менән төбәл­гән малай­ҙар һәм ҡыҙ­ҙар­ға ҡараны. – Һөй­ләп бөтмәнем бит әле, ниш­ләйбеҙ һуң, таралышабыҙ­мы, әл­лә тиҙ генә ос­лап ҡуябыҙ­мы?

– Һөй­ләгеҙ!

– Тың­лап бөтәйек, ҡыҙыҡ бит! – тип дәр­рәү ҡыс­ҡыра һал­ды етенселәр.

Яҡуп исем өсөн генә, күпме ул­тырыр­ға була, ҡайтыр­ға кәрәк, тип әйтергә бул­ғай­ны ла, кире уй­ланы. Иң ҡыҙыҡ еренә ет­кәс йә һөй­ләп бөтмәҫ тә ҡуйыр.

– Шулай итеп, Хатико-Аҡ­тырнаҡ ғаиләбеҙ­ҙең айырыл­ғы­һыҙ ағза­һына әүерел­де. Мин уға хат­та бер кем­гә әйтә ал­ма­ған сер­ҙәрем­де, хыял­дарым­ды һөй­ләй тор­ғай­ным. Ышанысһыҙ дуҫың һине һатыр­ға, таш­лап ҡасыр­ға мөмкин, ә был мәхлүк бары хужаң бул­ғаның өсөн ярата, бер нин­дәй шар­т ҡуй­май ғына һиңә хеҙ­мәт итә.

Көҙ­гө һал­ҡын кистәр­ҙең береһен­дә өй­ҙә яң­ғыҙым ҡал­ғай­ным. Атай Себер­ҙә, әсәй күрше а­уыл­да йәшәгән өләсәй­ҙең хәлен белешергә тип кит­кәй­не. Мал-тыу­ар­ҙы аҙбар­ға бикләп, Хатиконың ашарына һал­дым да өйгә инеп компьютер­ҙа футбол уй­нар­ға тотон­дом. Атай өй­ҙә бул­ған­да, Хатиконы ла алып ҡайт­ҡас, футбол хаҡын­да онотоп тор­ғай­ным. Әммә, ү­ҙем генә ҡал­ған­да, һаман футбол­ға йәбешә инем, бер ни ҡылып бул­май. Етмәһә, чемпион­дар лига­һының финалы ет­те. Атаҡ­лы “Барселона” менән кем иң-иң көс­лөһө икәнен асыҡ­лай­һы бар. Дәрес әҙер­ләү ҡай­ғы­һы юҡ, баш­та финал ғына. Кем­дәр­ҙе уй­натыр­ға, нин­дәй тактика һай­лар­ға? Гел һөжүм итергәме, әл­лә, әл­лә бөтөн көстө ҡап­ҡаны һаҡ­лауға туп­лап, һөжүм итеүселәр­ҙең етеҙлеге һәм оҫ­талы­ғына ғына ышаныр­ғамы? Экран яҡшыраҡ күренһен өсөн бүл­мәләге ут­ты һү­н­дер­ҙем дә тотон­дом футбол­ға. Матч баш­ланып та кит­те, тәүге һөжүм­дә үк минең ҡап­ҡа­ға гол ин­дер­ҙеләр. Хәҙер ин­де ҡап­ҡа тобөн һаҡ­лау­ҙың кәрәге юҡ, голһыҙ еңеү бул­май тип ал­ға таш­лан­дым. Тап шул мәл­дә Хатико ярылыр­ҙай булып өрә баш­ланы. Бүтән ваҡыт булһа тиҙ генә сы­ғып ҡарар инем, әле уның ҡай­ғы­һы юҡ. Уйын бөтөн зиһен­де биләп ал­ды. Кү­ҙ­гә аҡ-ҡара күрен­мәй, баш­та нисек тә гол ин­дереү генә.

Көс-хәл­гә “Барселона” яғына барып ет­һәң, йә минекеләр ҡы­йыш тибә, йә ҡап­ҡасы тупты эләктереп ала. Унан ин­де туп тегеләр яғына күсһә, ҡап­ҡан­ды һаҡ­лап ҡына өл­гөр, бер минут тын алыр­ға ваҡыт юҡ. Беренсе тай­м­да бер туп та ин­дереп бул­маны. Ял да итеп тор­майынса икенсе тай­м­ды баш­ланым. Нисек тә еңергә, сезон­ды шәп тамамлар­ға кәрәк. Ниһайәт, уйын тамамланыр­ға ике минут ҡал­ғас, иң шәп уйынсым Рональдиньо тупты эләктереп ала ла ал­ға ынтыла. Бына ул бер, ике һаҡ­сыны ар­т­та ҡал­дыра, ҡаршы­ға йүгереп сыҡ­ҡан ҡап­ҡасыны ла ал­датып, тупты буш ҡап­ҡа­ға ин­дерә. Го-ол! Хәҙер ин­де 15-әр минут­лыҡ ике өҫ­тәмә тай­м­да нисек тә йәнә бер туп ин­дерергә кәрәк. Бер аҙ ял итеп ал­майынса бул­май, ү­ҙем уй­на­ған­дай былайыраҡ шыбыр тиргә бат­тым бит. Туҡ­та әле, Хатико-Аҡ­тырнаҡ­тың та­уы­шы ин­де байтаҡ­тан бир­ле ишетел­мәй түгел­ме һуң? Оҙаҡ ҡына өр­ҙө бит, рәхәт­ләнеп йо­ҡ­лап ятмай әл­лә ниңә яр һал­ды. Урам­дың утын яҡ­тыр­тып бол­дор­ға сыҡ­тым, тирә-яҡ тып-тын, шыл­т ит­кән дә та­уыш юҡ. Хатико ла күрен­мәй. Эскә шом йүгер­ҙе. Ҙур фонар­ҙе алып урам тирәһен ҡараным. Юҡ. Бер мәл аҙбар яғынан шыңшы­ған та­уыш ишетелеп ҡал­ды. Фонарь менән яҡ­тыр­тып ҡараһам, йы­ғылып китә яҙ­ҙым. Ҡан­ға ту­ҙ­ған Хатико ер­ҙә һу­ҙылып ята, эсен­дәге ҙур яранан эсәктәре күренеп тора. Уны өйгә ин­дереп нисек яр­ҙам итергә бел­мәй аҙарынып тороуым, ветеринар­ҙы алып килер өсөн а­уыл­дың икенсе осона йүгереп барып, уны­һының дөм иҫерек булы­уы, Хатико-Аҡ­тырнаҡ­тың, “Зинһар, ҡот­ҡар”, тигән­дәй, һуң­ғы инәлес­ле ҡарашы, кү­ҙ­ҙәрен мәңгелек­кә йомоуы хәҙер төш кеүек кенә хәтер­ҙә ҡал­ған. Шул осор­ҙа а­уыл кешеләренең ат­тары, һарыҡ­тары юғал­ғыла­ғай­ны. Аҙаҡ уғрылар­ҙың эҙенә төш­төләр.

Күрше а­уыл­дан берәү төр­мәлә ул­тырып ҡайт­ҡай­ны. Шул әшнәһе менән мал-тыу­ар­ҙы ур­лап һуйып, һатып йөрөгән. Мин иҫем китеп футбол уй­на­ған мәл­дә, Хатико улар менән алыш­ҡан бул­ған. Берәүһенең ҡулын ныҡ итеп теш­ләгәс, уға һәнәк менән сәнскән­дәр ҙә сы­ғып тай­ған­дар. Хатико-Аҡ­тырнаҡ­ты ү­ҙ ҡул­дарым менән ер­ләгән ваҡыт­та ү­ҙемә баш­ҡаса компьютер­ҙа футбол уй­намайым тип һү­ҙ бир­ҙем. Уй­наманым да – һуң­ғы уйын минең өсөн ысын мәғәнәһен­дә финал бул­ды. Бер нин­дәй уй­һыҙ ваҡыт­ты буш­ҡа үт­кәреү­ҙең аяныс­лы финалы. Әгәр мин өй­ҙәге ут­тар­ҙы һү­н­дер­мәһәм, эт өрә баш­ла­ғас та урам­ды яҡ­тыр­т­һам да бәлә урап у­ҙыр, уғрылар ҡасыр, дуҫым иҫән ҡалыр ине бит. Хатико-Аҡ­тырнаҡ­ҡа нисек яр­ҙам итергә бел­мәй үр­һәләнеүем этәргес бул­дымы, врач һөнәре менән ныҡ­лап ҡыҙыҡһына баш­ланым. Бына шулай, балалар, бер ябай эт ү­ҙ ғүмерен ҡорбан итеп, минең яҙ­мы­шым­ды ү­ҙ­гәр­т­те, бөгөн­гө уңыш­тарым­да уның да ҙур өлөшө бар.

Х                            х                           х

… Яҡуп менән Хәлим, ғәҙәт­тәгесә, мәктәптән бергә ҡайтыр­ға сыҡ­тылар. Һәр береһе ү­ҙ уй­ҙарына сумып өн­дәш­мәй генә ат­ланы. Яҡуптар­ҙың өй­ҙәре тап­ҡырына ет­кәс кенә Хәлим тел­гә кил­де:

– Яҡуп, кискәрәк нәмә эш­ләйһең?

– Футбол уй­найым, – тине Яҡуп, урам ҡап­ҡа­һын асып. – Шунан көлөмһөрәп өҫ­тәп ҡуй­ҙы. – Компьютер­ҙа түгел, мәктәп эргәһен­дәге май­ҙан­ға, әй­ҙә, һин дә кил!

– Әй­ҙә һуң! – Хәлил ихлас йөп­ләп ҡуй­ҙы. – Малай­ҙар­ға шыл­тыратып сы­ғам әле, күмәк йы­йылһаҡ күңел­лерәк булыр. Барыбер монитор­ға текәлеп көн­дәре үтә, ял­ҡау өйөр­лө. Шулай­мы, Яҡуп?

Әммә дуҫы яу­ап ҡайтар­маны. Ул ашы­ғып өй­ҙәренә инеп кит­кәй­не ин­де.

Марат ӘМИНЕВ.