Һыуҙы һаҡлайыҡ!

Был көн Берләшкән Милләттәр Ойошмаһының Генераль Ассамблеяһы тарафынан 1993 йылда билдәләнә башлай. Уны үткәреү тәҡдиме 1992 йылда Рио-де-Жанейрола БМО- ның тирә-яҡ мөхитте һаҡлау буйынса конференцияһында яңғырай.
Һыу көнөн билдәләүҙең маҡсаты – йәмғиәттең иғтибарын сөсө һыуҙың йәшәү сығанағы булыуына һәм уны һаҡлауҙың мөһимлегенә туплау.
Беҙҙең Ер йөҙөнөң 71 проценты һыуҙан тора! Ә шуның 97,5 процентын биш океан һәм күп һанлы диңгеҙҙәр тәшкил итә. Тоҙло диңгеҙ һыуы эсергә яраҡһыҙ.
Йылғалар, күлдәр, шишмәләр һәм ер аҫты һыу­ҙары төп сөсө һыу сығанағы булып тора, әммә сөсө һыуҙың да ни бары 1 проценты ғына эсергә яраҡлы.
Кеше организмы ла 55-65 процентҡа һыуҙан тора. Һыу организмдағы бөтә процестарҙа мөһим урын биләй.
Әгәр Ерҙә һыу бөтһә, шунда уҡ ҡоролоҡ һәм үлем башланыр ине, тип уйлайым. Өлкән кеше һыуһыҙ 1-2 көндән 8-10 көнгә тиклем генә йәшәй ала. Ерҙә тереклек яҙмышы тирә-яҡ мөхит шарттарына ныҡлы бәйләнгән.
Шуға күрә һыуҙы һаҡларға кәрәк, йылғалар, күлдәр буйына сүп-сар ташларға, унда машиналарҙы йыуырға ярамай, сөнки һыуға бензин, май эләгә, шул арҡала балыҡтар һәм ер-һыу ҡоштары һәләк була.
Мин һыуҙы һаҡсыл тотонорға тырышам, һауыт-­һаба йыуғанда һыуҙы табаҡҡа ҡойоп алам да кранды ябып торам. Ғаиләбеҙ менән һыу буйына ял итергә барғанда кеше ҡалдырған сүп-сарҙы йыйып сүп контейнерҙарына һалабыҙ.
Һыуҙы һаҡлағыҙ, һыу барыбыҙға ла тормош бирә.

Аиша ИҪӘНҒОЛОВА,
Ишембай ҡалаһының Әхмәтзәки Вәлиди исемендәге Башҡорт гимназия-интернаты уҡыусыһы.

"Беҙҙең Планета!" Данис Йәлилов. Ауырғазы районының Талбазы ауылы.