+4 °С
Ямғыр
Бөтә яңылыҡтар
Мәңгелек сер
25 Ноябрь 2023, 15:15
Бәйә кешнәмәһә, айғыр тешләмәй
Һаумыһығыҙ, “Аманат” редакцияһы! Һеҙгә хат яҙырға мине хәтәр бер хәл мәжбүр итте. Хатта ни эшләргә лә белмәйем. Уйлана торғас, башым ҡатып бөттө. Ә туғандарымдан кәңәш һорарға ҡурҡам да, оялам да. Улар мине барыбер аңламаясаҡ, ә әрләнеүҙән инде ялҡтым...
Бәйә кешнәмәһә, айғыр тешләмәй
Шундай хәл: тиҫтерҙәрем араһында минең турала “йөрөмтәл ҡыҙ” тигән хәбәр таралды. Был хәбәрҙе бер егет – минең синыфташым – тарата. Ул барыһына ла беҙ “түшәк бүлештек” тип һөйләй, ә ысынында ундай бер нәмә лә булманы. Ни бары уның менән бер нисә тапҡыр үбештем.
Әхирәтемдең тыуған көнө кисәһендә күңел асып ултырғанда синыфташым тағы бер нисә малай менән килеп инде. Бүләктәрен хужабикәгә тоттороп, әйтер һүҙҙәрен әйтеп, өҫтәл артына ултырыштылар. Синыфташ булғас, Элвирға (исемен шулай тип алайыҡ) эргәмдән урын тәҡдим иттеләр. Ул шунда минең менән быға тиклем хас булмағанса ихлас шаярырға тотондо. Башҡалар ҙа, бер ни булмағандай, шарҡылдашып көлөштө. Шулай байрам итеп ултырғанда Элвир ҡолағыма: “Әйҙә, тышҡа сығып киләйек әле, минең һиңә әйтер һүҙем бар”, – тип шыбырланы.
Тышҡа сыҡҡас, ул мине яратыуын белдерҙе һәм ҡосаҡлап алды. Быға тиклем байтаҡ егеттәр менән дуҫлашып йөрөһәм дә, береһе лә миңә “яратам” тип әйткәне булмағас, баҙаным да ҡуйҙым. Ул мине үбеп алды. Арыу ғына ваҡыт ҡосаҡлашып торғас, өшөй башланыҡ, тышта ныҡ һыуыҡ ине. Ул миңә эргәлә генә торған өйөнә барып, йылынып сығырға тәҡдим итте. Оялаһы түгел, ата-әсәһе ҡунаҡҡа киткән икән. Элвирҙарҙың өйөндә лә үбешеүҙән башҡа бер нәмә лә булманы! Тик беҙҙең табын барған өйҙән сығып, кире килеп инеүебеҙгә хәтһеҙ генә ваҡыт үтеп киткәйне...
Был табын аҙна аҙағында булды бит инде. Дүшәмбе көнө мәктәпкә барһам, минең турала оятһыҙ хәбәр таралғанын ишеттем. Йәнәһе лә теге сығып-инеүебеҙ ваҡытында Элвир менән мин уның өйөндә “йоҡлап” сыҡҡанбыҙ. Әхирәттәремдән кем әйтә икәнен һорашһам, Элвир үҙе дуҫтарына һөйләгән, тиҙәр. Ә ысынында бит бер нәмә лә булманы! Мин шулай тип әйтһәм, береһе лә ышанмай! Ояты ни тора һуң?!
Шул көндән алып миңә ҡарата бөтөн тиҫтерҙәремдең мөнәсәбәте үҙгәрҙе. Егеттәр әллә нисек тупаҫыраҡ ҡылана башланы. Үткән-һүткән һайын мине төрткөсләп, оятһыҙ һәм мәғәнәһеҙ шаярышып маташалар. Ҡыҙҙар ҙа өймәкләшеп алалар ҙа, минең яҡҡа ҡырын ҡарай-ҡарай, ниҙер һөйләшәләр. Ни эшләргә лә белмәйем. Нисек миңә Элвирҙың алдыҡ һүҙҙәренән аҡланырға?
СВЕТА.
Мөхәрририәттән:
Беренсенән, бүтән иптәштәреңдең күҙ алдында егет менән сығып китеп, уның менән байтаҡ ваҡыт өйҙә яңғыҙ ҡалып, үбешеп ултырыуың – бер ниндәй әхлаҡ ҡағиҙәләренә лә, динебеҙ ҡағиҙәләренә лә һыймаған хәл.
Тимәк, был йәһәттән һин үҙең ғәйепле. Әлбиттә, был хәлде, арттырып, ғәйбәт итеп кешегә һөйләп йөрөгән егет тә йолаларыбыҙ күҙлегенән дә, динебеҙ күҙлегенән дә ҙур гонаһ эшләй. Икегеҙ ҙә ғәйепле. Әммә ләкин таяҡтың йыуан башы барыбер һинең башыңа төшә, Света. Иң беренсе сиратта, ҡыҙ кеше тыйнаҡ булырға тейеш. Халҡыбыҙ бушҡа ғына: “Бейә кешнәмәһә, айғыр тешләмәй”, – тип әйтмәгән. Беренсе саҡырғанда уҡ, егеткә эйәреп, аулаҡ өйгә китеп барыр алдынан уйларға кәрәк ине бының нимә менән барып бөтөрө тураһында.
Бындай осраҡта, редакцияла ултырып ҡына, ниндәйҙер затлы кәңәш биреүе ауыр. Шулай ҙа, беҙҙеңсә, Эльвирҙың, бөтөн иптәштәрегеҙ алдында һинән ғәфү үтенеп, был хәлдең ысын түгеллеге хаҡында әйтеүе генә, бәлки, хәлде үҙгәртә алыр. Әгәр ҙә егет улай итергә теләмәһә, намыҫыңды яҡлап, был хәлде үҙеңдең һәм Эльвирҙың ата-әсәһенә, уҡытыусыларға һөйләп, улар кимәлендә тикшереү, бәлки, уны ғәйебен танырға һәм ғәйбәткә ышаныусыларҙы уйланырға мәжбүр итер.
Күренеүенсә, егет һине яратмай, тик уйнап ҡына йөрөгән. Ундай кеше менән араны өҙөүең хәйерле. Мәгәр үҙең өсөн дә, беҙҙең журналды уҡыусы ҡыҙҙар һәм егеттәр өсөн дә был хәл бик ҙур һабаҡ булһын ине.
Киләсәктә, яңылыш аҙымдарҙан һаҡланып, матур ғына итеп уҡып, һөнәр алып, уңышлы ғаилә ҡороп, ата-әсәңде ҡыуандырып, иптәштәреңде һоҡландырып тормош көтөргә насип булһын, һылыу!
Тимәк, был йәһәттән һин үҙең ғәйепле. Әлбиттә, был хәлде, арттырып, ғәйбәт итеп кешегә һөйләп йөрөгән егет тә йолаларыбыҙ күҙлегенән дә, динебеҙ күҙлегенән дә ҙур гонаһ эшләй. Икегеҙ ҙә ғәйепле. Әммә ләкин таяҡтың йыуан башы барыбер һинең башыңа төшә, Света. Иң беренсе сиратта, ҡыҙ кеше тыйнаҡ булырға тейеш. Халҡыбыҙ бушҡа ғына: “Бейә кешнәмәһә, айғыр тешләмәй”, – тип әйтмәгән. Беренсе саҡырғанда уҡ, егеткә эйәреп, аулаҡ өйгә китеп барыр алдынан уйларға кәрәк ине бының нимә менән барып бөтөрө тураһында.
Бындай осраҡта, редакцияла ултырып ҡына, ниндәйҙер затлы кәңәш биреүе ауыр. Шулай ҙа, беҙҙеңсә, Эльвирҙың, бөтөн иптәштәрегеҙ алдында һинән ғәфү үтенеп, был хәлдең ысын түгеллеге хаҡында әйтеүе генә, бәлки, хәлде үҙгәртә алыр. Әгәр ҙә егет улай итергә теләмәһә, намыҫыңды яҡлап, был хәлде үҙеңдең һәм Эльвирҙың ата-әсәһенә, уҡытыусыларға һөйләп, улар кимәлендә тикшереү, бәлки, уны ғәйебен танырға һәм ғәйбәткә ышаныусыларҙы уйланырға мәжбүр итер.
Күренеүенсә, егет һине яратмай, тик уйнап ҡына йөрөгән. Ундай кеше менән араны өҙөүең хәйерле. Мәгәр үҙең өсөн дә, беҙҙең журналды уҡыусы ҡыҙҙар һәм егеттәр өсөн дә был хәл бик ҙур һабаҡ булһын ине.
Киләсәктә, яңылыш аҙымдарҙан һаҡланып, матур ғына итеп уҡып, һөнәр алып, уңышлы ғаилә ҡороп, ата-әсәңде ҡыуандырып, иптәштәреңде һоҡландырып тормош көтөргә насип булһын, һылыу!
Читайте нас:
© 2008-2024 «Аманат» Республика балалар-үҫмерҙәр журналының сайты. Сайт Республиканского детско-юношеского журнала «Аманат». Ойоштороусылары: Башҡортостан Республикаһының Матбуғат һәм киң мәғлүмәт саралары буйынса агентлығы; Башҡортостан Республикаһының "Республика Башкортостан" нәшриәт йорто дәүләт унитар предприятиеһы. Учредители: Агентство по печати и средствам массовой информации Республики Башкортостан; Государственное унитарное предприятие Республики Башкортостан Издательский дом "Республика Башкортостан".
Телефон
8 (347) 246-31-05
Электрон почта
Адресы
450079, Республика Башкортостан, г. Уфа, ул. 50-летия Октября, 13, 7 этаж
Редакция
8 (347) 246-31-05
Ҡабул итеү бүлмәһе
8 (347) 246-31-05